In Vlaanderen regent het vaak, toch is er helemaal geen water in overvloed. Zeker grondwater is schaars. En onder invloed van klimaatverandering zal grondwater nog schaarser worden.
Wie grondwater oppompt
- moet dit melden aan de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM)
- EN heeft (meestal) daarvoor een vergunning (omgevingsdossier voor ingedeelde inrichtingen of activiteiten klasse 1 en 2 of melding klasse 3) nodig.
Uitzondering in kader van huishoudelijke doeleinden
Als je grondwater oppompt louter voor huishoudelijke doeleinden (dus alles wat binnen normale huishoudelijke activiteiten valt), dan heb je geen omgevingsvergunning nodig.
- een grondwaterwinning waaruit het water uitsluitend met een handpomp wordt opgepompt;
- een grondwaterwinning tot maximum 500 m³ per jaar waarvan het water uitsluitend voor huishoudelijke doeleinden wordt gebruikt.
Dus, in je eigen tuin, mag je dus grondwater onttrekken om bijvoorbeeld de bloemetjes water te geven. Dit mag zonder omgevingsvergunning of -melding, zolang het dus met een handpomp gebeurt. Verder zorg je er voor dat er niet meer dan 500 m³ (500 000 liter) per jaar wordt opgepompt.
De grondwaterwinning moet wel nog steeds gemeld worden bij de Vlaamse Milieumaatschappij.
Grondwaterwinning melden bij VMM
Een grondwaterwinning moet je steeds melden aan de VMM. Een aan- of afmelding is van groot belang voor de bepaling van de heffing op waterverontreiniging, en bij grootverbruikers ook voor de heffing op de grondwaterwinning en voor de grondwatervergunning.
De VMM bezorgt deze gegevens aan het college van burgemeester en schepenen van de gemeente waarin de grondwaterwinning ligt, en aan de watermaatschappij. De gegevens van klasse 1 grondwaterwinningen worden doorgegeven aan de deputatie van de provincieraad en de afdeling milieuvergunningen van het departement Leefmilieu, Natuur en Energie.
De melding kan gebeuren via deze link:
- Kies daarbij voor kleinverbruiker in het geval het voor huishoudelijke doeleinden bedoeld is en minder dan 500 m³/jaar.
- Selecteer grootverbruiker in geval van ondernemingen, instellingen, verenigingen, landbouwers ... In dit geval is er meestal ook nog een omgevingsdossier nodig (zie verder).
Aanleg van een grondwaterwinning
De boring voor de aanleg van een grondwaterwinning wordt uitgevoerd door een erkend boorbedrijf.
Een overzicht van deze erkende boorbedrijven vind je hier terug. Een grondwaterwinning wordt ook voorzien van een debietmeter.
Grondwaterwinning: (bron)bemaling bij bouwwerven
Op vrijwel elke bouwwerf, waar een kelder, ondergrondse parking, zwembad, hemelwaterput … wordt aangelegd, is een tijdelijke bemaling (het tijdelijk wegpompen van grondwater) jammer genoeg noodzakelijk.
In het geval van een bronbemaling is steeds een omgevingsdossier nodig.
Bronbemalingen omvatten alle grondbemalingen, filterbemalingen, open bemalingen en iedere andere vorm van bemaling, alsook drainage via oppomping:
- tijdelijke bemalingen (bijvoorbeeld enkel tijdens de constructiefase van een bouwwerk)
- permanente bemalingen (bijvoorbeeld het continu droog houden van kelders, tunnels, ondergrondse garages)
- retourbemalingen (opgepompt grondwater, dat, onbehandeld en niet-verontreinigd, in dezelfde watervoerende laag wordt teruggebracht)
- proefbemalingen
Dus als het nu gaat om
- het plaatsen van een kelder van bijvoorbeeld 25m²
- het installeren van een zwembad
- het plaatsen van regenwaterput
- het bouwen van een ondergrondse garage (1 of 2 verdiepingen ondergronds)
- het leggen of herstellen van rioleringen
- het uitvoeren van wegeniswerken
- ...
Voor elk van deze voorbeelden en vele andere gelijkaardige werken moet er dus een omgevingsdossier ingediend worden.
Bronbemalingen, die technisch noodzakelijk zijn voor ofwel de verwezenlijking van bouwkundige werken, ofwel de aanleg van openbare nutsvoorzieningen zijn minstens ingedeeld onder rubriek 53.2. van Vlarem-II.
Voor een bronbemaling moet steeds addendum R53 uit de agendabibliotheek van het omgevingsloket worden ingevuld.
Zijn deze gegevens niet aanwezig, dan wordt het dossier onvolledig en onontvankelijk verklaard en stopt bijgevolg de procedure.
Overzicht grondwaterwinningen: https://www.dov.vlaanderen.be/portaal/?module=verkenner&bm=3ed6114a-3cf1-419e-925b-ac32eaf53f01
Water nodig uit een onbevaarbare waterloop of publieke gracht?
In een droge periode is het extra belangrijk om het water in de waterlopen slim te beheren. Wie water wil onttrekken uit een onbevaarbare waterloop of publieke gracht moet dit via het e-loket melden aan de waterloopbeheerder.
In het e-loket (www.wateronttrekking.be) duid je de waterloop aan waaruit je wil onttrekken. De bevoegde waterbeheerder krijgt je melding automatisch. Ook een permanente toelating voor onttrekken van water uit een onbevaarbare waterloop vraag je online aan bij de waterloopbeheerder.
Het e-loket is er voor alle onbevaarbare waterlopen en publieke grachten, dus zowel beheerd door de gemeentes, als de polders en wateringen, de provincies en de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM).
Per provincie, zone, gemeente ... kunnen er echter beperkende maatregelen opgelegd worden. Meer info:
- Droogtemaatregelen in provincie Oost-Vlaanderen | Vlaanderen.be
- onttrekkingszones (arcgis.com)
- Melding voor het onttrekken van water uit een onbevaarbare waterloop | Vlaanderen.be.